Ruch jak na Marszałkowskiej!

Z tą Warszawą to nie jest prosta sprawa. No nie oszukujmy się. Nie jest ani spektakularnie piękna, ani zachwycająca. Ale mam do niej osobisty sentyment, bo przypomina trochę inne bliskie mojemu sercu miasto. Podobieństwa upatruję w tym, że jest ona tak samo … nieoczywista. A żeby pokochać, trzeba poznać. Miłością jeszcze nie pałam i pałać pewnie nie będę. Ale lubić, lubię coraz bardziej. Dlaczego? Chodźcie z nami na spacer widziany obiektywem…mojego telefonu.

Ponieważ mój mąż interesuje się przedwojenną architekturą Warszawy, każdy ale to każdy spacer, to wykład: Przed wojną było tak a tak, tu szedł rząd kamienic, tam kończyła się droga, zbudowali to po wojnie bo coś tam coś tam. Naprawdę minął się z powołaniem, powinien chyba zostać przewodnikiem wycieczek typu free tour. Ale dzięki temu jakiś tam ogląd, którego wcześniej nie miałam, teraz mam. Do tego przejrzałam x dokumentów i filmów przedstawiających powojenne zgliszcza, bo temat mnie wkręcił. A to sprawiło, że wkurzam się niemiłosiernie, gdy mówi się ot tak, po prostu, że Warszawa to paskudne miasto. I gdzie jej tam do Paryża czy Londynu i w ogóle nie warto przyjeżdżać i zwiedzać, bo oprócz hipsterów i celebryctwa, nic tu nie ma. A do tego brzydko!

O święta ignorancjo!

Nie wiem czy to kwestia współczesnej edukacji czy może nikt już dzieciakom w domach nie opowiada, że to miasto raptem kilkadziesiąt lat temu było tylko kupą kamienia. Że cały naród wspólnymi siłami przez kilka dekad ją odbudowywał. I nie jest to żadne pitu pitu, tak rzeczywiście było. A piękna nie jest, bo nam wschodni wiatr historii socrealizm przywiał. Ale jest. Nasza wszystkich. Choćby nie wiadomo jak bardzo była brzydka, nie mówmy o niej z pogardą.

Biznes rodzi biznes!

Gdyby tak przejść się po centrum miasta, ze wzrokiem wbitym w niebo, widok całkiem przyzwoity. Mieniące się srebrzyście drapacze sięgające chmur. Niczym w jakiejś dzielnicy biznesowej bardzo rozwiniętego miasta, typu Nowy Jork czy Tokio. No dobra, baaaardzo przesadziłam. Ale jeśli popuścisz wodze fantazji to z łatwością wyobrazisz sobie, że to tu właśnie korpo świat się rządzi, targety falują niczym wyborcze słupki, a odgłos szeleszczących banknotów staje się niemal słyszalny. Jest nowocześnie, wielkomiejsko i światowo (a już na pewno europejsko). Poza tym w tych szklanych ścianach pięknie odbija się zachodzące słońce. Lubię to.

Nowa dzielnica dla nowych ludzi

Gdyby tak wzrok opuścić trochę niżej widzimy typowe miejskie zabudowania. Dość specyficzne, bo to przecież ścisłe centrum miasta, wydawać by się mogło, że znajdziemy tu jakiś architektoniczny ład. ….A jest od sasa do lasa. Jedyną spójnością odznacza się Marszałkowska, gdzie socrealizm wyłania się pełną gębą. Powojenne władze stworzyły tu nową urbanistyczną wizję miasta, w myśl idei „ładu i równości społecznej”. I tak powstały jedne z najmniej atrakcyjnych powojennych zabudowań, czyli Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, w skrócie MDM. Szare, smutne, zunifikowane, betonowe klocki. A jeśli w tym obszarze po bombardowaniach, zachowały się jakieś budynki, to wyburzali w nich balkony i malowali w tym błotnistym kolorze, żeby dopasować do reszty. Socrealizm nie znosił indywidualizmu.

Warszawa jak piękna kobieta

Ale wystarczy zboczyć z kursu i robi się naprawdę bardzo miło. Na przykład na takiej ulicy Koszykowej, Pięknej, czy Szucha. Mało mam  zdjęć, ale musicie uwierzyć że jest ładnie. Tutaj zachowało się nawet kilka przedwojennych kamienic, a część zrekonstruowano według przedwojennego ducha. Na Alejach Ujazdowskich zachwyca każda kolejna elegancka willa. Jest cicho, trochę nawet zielono, a stoliki na chodnikach kuszą nęcąco. Będąc w ścisłym centrum warto zboczyć z kursu najbardziej charakterystycznych dla miasta tras.

Jezus z Emilii Plater.

Warszawa jest intrygująca w swej nieoczywistości. Weźmy na przykład taką ulicę Emilii Plater, jedną z głównych w centrum. Modne restauracje i kawiarenki,  biurowce, drogie butiki, czynsze sięgające kosmosu…i on. Pan Jezus. W najbrzydszym chyba podwórzu, jakie kiedykolwiek widziałam. Stoi sobie bokiem do ulicy, a przodem do obskurnej kamienicy. Patrzy wprost na łupiącą się ścianę i śmietnik. I jest w tym obrazku coś ściskającego mnie za serce. Jaskrawy symbol ludzkiej samotności. Ale i nieskończonej wiary, że ktoś kiedyś się pojawi. Podobno nikt nie wie, kiedy figurka ta dokładnie pojawiła się w podwórzu. Być może pochodzi jeszcze z XIX wieku, kiedy mieszkańcy dzielnicy, dziękowali w ten sposób za wyjście cało z epidemii cholery. Pewne jest natomiast, że podczas okupacji, gdy wiele kościołów było zburzonych lub niedostępnych, to tu właśnie gromadzili się wieczorami ludzie na wspólne modlitwy.

I’m such a hipster!

Skoro o zjawisku tym była już mowa, zabieram Was w samo jego epicentrum. Plac Zbawiciela też znalazł się ostatnio na naszej trasie. Fakt. Tętni życiem niemal całą dobę. Fakt. Są tu fajne i i smaczne lokale. Fakt. Jest kolorowo i oryginalnie i wprost nie wypada wyglądać w tym miejscu zwyczajnie. Bardzo lubię taki klimat. Ale tutaj w ogóle nie rozumiem fenomenu tego miejsca. Zawsze odnoszę wrażenie, że wszystko jest tu odrobinę za bardzo na siłę, zbyt wymuskane, zbyt wystudiowane. A zjawiać się tu po prostu trzeba, bo tak wypada jeśli chce się być w imprezowym mainstreamie. To co najbardziej charakterystyczne to oczywiście tęcza, której autorką jest Julita Wójcik. Choć instalacji przypisuje się różne znaczenia, sama artystka mówi, że chciała, aby tęcza była po prostu i tylko piękna.

„Złote” czasy PRL-u

Mimo dynamicznego rozwoju miasta wciąż można jeszcze zobaczyć ślady bolesnej przeszłości. Na przykład ślady po kulach w ścianach budynków czy fragmenty muru getta. Ale bardziej rzucające się w oczy są jednak PRL-owskie relikty, które niektórych straszą, a u innych wzbudzają nostalgię. Na przykład wszech obecne bazarki i pawiloniki sprzed epoki, nie przystające niczym do niczego. Szyldy przedsiębiorstw, których dawno już nie ma, a w ciąż jeszcze z obłupaną farbą wiszą. Celowym zwrotem do historii Warszawy jest natomiast przywracanie życia przedwojennym neonom. Marszałkowska była najbardziej „zneonizowaną” ulicą Polski. Tworzenie neonów w pewnym okresie postrzegane było niemal jako sztuka. Neony nie tylko były elementem dekoracyjnym, ale również kreowały rzeczywistość. W latach 50/60-tych powszechne było reklamowanie na nich produktów, które nigdy nie pojawiły się na sklepowych półkach.

Żeby wyrobić sobie pogląd na temat jakiegokolwiek miejsca, nie wystarczy go tylko zobaczyć. Trzeba poznać i zrozumieć. Tylko wtedy nasza ocena będzie pełna. Przez lata prychałam na warszawską starówkę. Że nie ma duszy, klimatu, niczego. Że fake i komercha. Nie to co Kraaaków! I mimo, że przecież znałam historię, to nie uświadamiałam sobie jej ciężaru. A późnij ogarnęłam ten fakt naprawdę. Że przecież tego miejsca nie było, że było zrównane ziemią. Zwały gruzów wypełniały ulice do wysokości pierwszego i drugiego piętra. Można było postawić kolejne klocki, a można było podjąć się karkołomnego czynu, jakim była rekonstrukcja tego miejsca. Na Starym Mieście dalej nie odczuwam szczególnego ducha, ale teraz przynajmniej rozumiem jego historię. A ona wzbudza mój respekt.

Uff. Ktoś dotrwał do końca? Dziękuję! Mówi się, że jaki bloger takie zdjęcia, ale musicie mi to wybaczyć, lepszego sprzętu pod ręką nie miałam. Następnym razem lepiej się przygotuję…a zwiedzać będziemy Pragę 🙂